Το μεγαλύτερος βουνό της Ελλάδας και στην αρχαιότητα η οικία των Θεών του Δωδεκάθεου αποτελεί ακόμα ένα από τα πιο ιδιαίτερα και ξεχωριστά φυσικά αξιοθέατα της Ελλάδας. Το όνομα του βουνού ετυμολογικά σημαίνει “αυτός που λάμπει ολόκληρος”. Ο Όλυμπος χωρίζει τη Μακεδονία με τη Θεσσαλία, καθώς επίσης και την Πιερία με τη Λάρισα. Ο Όλυμπος αποτελεί την πρώτη περιοχή στην Ελλάδα η οποία τέθηκε σε ειδική περιβαλλοντική προστασία και χαρακτηρίστηκε ως Εθνικός Δρυμός το 1938. Από το 1981, η χλωρίδα και η πανίδα της περιοχής προστατεύεται από την UNESCO, την Ευρωπαϊκή Κοινότητα και το δίκτυο “Natura 2000”. Πάμε να γνωρίσουμε καλύτερη λοιπόν αυτή τη μαγική περιοχή!
1. Αναρρίχηση/ορειβασία έως τον Μύτικα
Η κορυφή του Ολύμπου είναι στα 2918μ και η θέα από εκεί είναι φανταστική. Η ανάβαση μέχρι τον Μύτικα ή Πάνθεον χρειάζεται σίγουρα έναν έμπειρο οδηγό. Για την πρώτη φάση της διαδρομής έως τα 2.000 μέτρα, η αφετηρία της διαδρομής είναι η Γκορτσιά, ένα σημείο πάνω από το Λιτόχωρο από το οποίο διασχίζοντας ένα δάσος με πυκνή βλάστηση φτάνετε στην πρώτη στάση στη Μπάρμπα στα 1.000 μέτρα για νερό και άγριες βρώσιμες φράουλες. Στην πορεία δεύτερη στάση αποτελεί η Κόκα ρόκα, η οποία μοιάζει αρκετά με μικρή κορυφή. Εν συνεχεία, τρίτη στάση στα 2.000 μέτρα αποτελεί το καταφύγιο Πετρόστρουγκας με την υπέροχη θέα στην ακτογραμμή της Πιερίας έως και τη Θεσσαλονίκη, στο οποίο οι περισσότεροι αναβάτες διανυκτερεύουν.
Στη δεύτερη φάση της διαδρομής έως και τα 2.918 μέτρα διασχίζετε αρχικά ένα δάσος με ρόμπολα, τα οποία έχουν χαρακτηριστεί ως πολύ ανεκτικά στο κρύο, ενω το ρετσίνι τους διαθέτει ιαματικές ιδιότητες. Στη συνέχεια, στα 2.470 μέτρα βρίσκεται η κορυφή Σκούρτα και από αυτή συνεχίζετε την πορεία σας προς τον “Λαιμό“, ο οποίος λειτουργεί σαν πέρασμα από τη Σκούρτα προς το Οροπέδιο των Μουσών. Η δεύτερη διανυκτέρευση συνήθως γίνεται στο καταφύγιο Αποστολίδη στα 2.700 μέτρα δίπλα από το Στεφάνι (θρόνος του Δία). Από το Στεφάνι αρκετά κοντά βρίσκεται και η κορυφή Σκολιός (2.911 μέτρα), αλλά και η τελική διαδρομή προς την κορυφή του Ολύμπου, το Λούκι του Μύτικα στα 2.918 μέτρα. Η ανάβαση από το Στεφάνι έως τον Μύτικα είναι αρκετά επίκυνδυνη καθώς ουσιαστικά περπατάτε δίπλα στον γκρεμό. Στην κορυφή βρίσκεται ένα βιβλίο αφιερώσεων.
Η κατάβαση ξεκινά ουσιαστικά από το Κοφτό στα 2.750 μέτρα και καταλήγει στη θέση Πριόνια σε υψόμετρο 1.000 μέτρων. Πιο συγκεκριμένα κατά την κατάβαση μας από το Κοφτό συνήθως γίνεται μία στάση στον Σπήλιο Αγαπητό στα 2.100 μέτρα, ενώ από εκεί κατηφορίζετε προς τον Ενιπέα ποταμό καταλήγοντας στα Πριόνια.
2. Καταφύγιο Σπήλιος Αγαπητός
Ακολουθώντας τον δρόμο προς την κορυφή, αυτό είναι το πρώτο και μεγαλύτερο οργανωμένο καταφύγιο. Το πέτρινο καταφύγιο του Σπήλιου Αγαπητού ξεχωρίζει και για το υπέροχο φαγητό και το ξακουστό ρεβανί του, όμως και για την εκπληκτική του θέα. Το καταφύγιου του Αγαπητού ή Ζολώτα βρίσκεται στα 2.100 μέτρα και μπορεί να φιλοξενήσει έως 110 επισκέπτες. Τα τελευταία χρόνια διαθέτει και WiFi.
3. Παλιά Μονή Αγίου Διονυσίου εν Ολύμπω
Στους πρόποδες του Ολύμπου σε υψόμετρο 900 μέτρων βρίσκεται το πανέμορφο αυτό μοναστήρι. Σε κοντινή απόσταση από την Παλιά Μονή Αγίου Διονυσίου υπάρχει μια εκκλησίτσα μέσα σε σπηλιά. Το μοναστήρι αποτελεί το σημαντικότερο της Πιερίας και βρίσκεται μόλις στα 18 χιλιόμετρα από το Λιτόχωρο, ενώ αποτελεί ένα φυσικό οχυρό λόγω της θέσης του ανάμεσα σε δύο ρέματα. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας αποτέλεσε οικονομικό και πνευματικό κέντρο, ενώ στη σύγχρονη εποχή λειτουργεί και ως φιλανθρωπικό κέντρο. Στη μονή τελούνται γιορτές στις 23 Ιανουαρίου και 14 Σεπτεμβρίου.
4. Ρέμα Ορλιάς
Το μονοπάτι για το Ρέμα του Ορλιά θα σας φέρει πιο κοντά με τη φύση, όπως και οι καταρράκτες στο τέλος της διαδρομής με τα κρυστάλλινα νερά τους. Ο ποταμός αποτελεί τον αρχαιότερο στην Πιερία και συνδέεται άρρητα με τον φόνο του μυθικού Ορφέα και τις Μαινάδες (νύφες και ακόλουθοι του θεού Διονύσου), οι οποίες θέλησαν να πλυθούν στον ποταμό και να εξαγνιστούν από τον φόνο του Ορφέα. Το ρέμα βρίσκεται 200 μέτρα περίπου από το ξωκκλήσι των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης. Στην αρχή πρώτα θα συναντήσουμε τους δύο μικρότερους καταρράκτες και μερικές λιμνούλες, ενώ πιο μακριά δεσπόζει δίπλα στο καταφύγιο της Κορομηλιάς ο καταρράκτης του Κόκκινου Βράχου, ο οποίος αν και πανέμορφος αποτελεί αρκετά επικίνδυνος.
5. Φαράγγι του Ενιπέα
Ο Ενιπέας, σύμφωνα με τη μυθολογία, αποτέλεσε το μήλο της έριδος ανάμεσα στην Ήρα και στην Αφροδίτη, καθώς η Ήρα τον ερωτεύτηκε, αλλά αυτός επέλεξε την Αφροδίτη. Από την οργή της η Ήρα τον μετέτρεψε σε έναν όμορφο ποταμό μεν, αλλά με άδοξο τέλος δε, καθώς το ποτάμι δεν εκβάλλει κάπου συγκεκριμένα. Το φαράγγι του Ενιπέα συνδέει το Λιτόχωρο με τη θέση Πριόνια και η συνολική του έκταση ανέρχεται στα 9 χιλιόμετρα, μία απόσταση που περπατιέται περίπου σε 5 ώρες. Κατά τη διάρκεια της διαδρομής θα βαδίσετε δίπλα από τα κρυστάλλινα νερά του ποταμού Ενιπέα, ενώ στο μονοπάτι αυτό θα συναντήσετε επίσης και γύρω στα 10 ξύλινα γεφυράκια, αλλά και πολλά ψηλά δέντρα. Ακόμη κατά τη διάρκεια την διαδρομής θα συναντήσετε και το μοναστήρι του Αγίου Διονυσίου.
6. Θέση Πριόνια
Από το πάρκινγκ ξεκινά ένα μονοπάτι προς το βουνό που οδηγεί επίσης σε καταρράκτες. Η θέση Πριόνια στα 1.100 μέτρα υψόμετρο συνδέεται με τον ποταμό Ενιπέα καθώς εκεί βρίσκονται οι τρεις μαγευτικές πηγές του. Βέβαια, στο συγκεκριμένο σημείο βρίσκεται και η ομώνυμη ταβέρνα με νόστιμο παραδοσιακό φαγητό, η οποία κλείνει σχετικά νωρίς γύρω στις 19:00. Τα πιο δημοφιλή πιάτα του μαγαζιού είναι η φασολάδα και η γίδα βραστή σούπα.
7. Δίον
Το χωριό Δίον βρίσκεται 15 χιλιόμετρα νότια της Κατερίνης και χωρίζεται σε δύο οικισμούς, το Δίον και τα Πλατανάκια. Οι κάτοικοι της περιοχής ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία (καπνά) και την κτηνοτροφία, ενώ ο αρχαιολογικός χώρος, το μουσείο και κυρίως το αρχαίο θέατρο του Δίου λειτουργούν ως τουριστικός πόλος της περιοχής. Ακόμη, στο Δίον διοργανώνεται ετησίως και Έκθεση Ψηφιδωτού στο Κέντρο Μεσογειακών Ψηφιδωτών στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Ολύμπου. Όσον αφορά τις αθλητικές δραστηριότητες οφείλουμε να αναφερθούμε στην ύπαρξη του Ομίλου Φιλάθλων Δίου,”Δευκαλίων“.
Δύο πολύ καλές επιλογές για φαγητό στην περιοχή αποτελούν το εστιατόρια “Αριάδνη“, “Διόνυσος” και “Αγιονέρι“. Τα δύο πρώτα προσφέρουν και πιο γκουρμέ επιλογές, ενώ το τρίτο σερβίρει κυρίως παραδοσιακά τοπικά πιάτα.
8. Σκοτίνα
Η Σκοτίνα διαχωρίζεται σε τρεις οικισμούς: στην Άνω ή Παλιά Σκοτίνα με 50 κατοίκους, στην Παραλία Σκοτίνας Πιερίας, η οποία αποτελεί αναπτυγμένο τουριστικό κέντρο, με 66 κατοίκους και στην Σκοτίνα, την έδρα του Διαμερίσματος με 883 κατοίκους. Η Σκοτίνα αποτελεί ενιαίο οικισμό με την Βασίλα, στην οποία βρίσκεται και το ομώνυμο εστιατόριο Vasila Grill House, το οποίο θεωρείται από τα καλύτερα στην ευρύτερη περιοχή. Η ονομασία οφείλεται στα σκουτιά (μάλλινα υφάσματα, σκουτιά), τα οποία παράγονταν στην περιοχή και από τα οποία αποτελούσαν πρωταρχικό υλικό για την παραγωγή πανιών για τα Ιστιοφόρα πλοία της εποχής. Ακόμη, στο χωριό βρίσκονται και αρκετές μεταβυζαντινές εκκλησίες όπως του Χριστού και της Θεοτόκου. Από την αρχαιότητα ουσιαστικά έλαβαν χώρα τρεις μετακινήσεις του χωριού ανά τους αιώνες που πέρασαν και άλλες δύο σοβαρές μετακινήσεις πληθυσμών προς αυτό.
Η οικονομία των οικισμών βασίζεται στον πρωτογενή τομέα και στον τουρισμό. Πιο συγκεκριμένα στην καλλιέργεια γεωργικών προϊόντων, όπως δημητριακών, κτηνοτροφικών φυτών, σταφυλιών, κερασιών, ελιών, κάστανων και καπνού. Βέβαια, ιδιαίτερη ανάπτυξη παρατηρείται και στην κτηνοτροφία και στην ξυλεία. Τέλος, στην περιοχή παράγεται ελαιόλαδο, προϊόντα απόσταξης, όπως ούζο και τσίπουρο, καθώς και το γλυκό κάστανο, το οποίο είναι τοπικό έδεσμα της περιοχής.
9. Λείβηθρα
Άρρητα συνδεδεμένη με τη Σκοτίνα είναι το χωριό των Λειβήθρων ή Λιβήθρων, καθώς η αρχαία πόλη των Λειβήθρων βρισκόταν στον Βάλτο Λεπτοκαρυάς, δίπλα ακριβώς στη σημερινή Σκοτίνα. Τα Λείβηθρα ήταν το μέρος ταφής του Μυθικού Ορφέα καθώς και σχετίζονται άμεσα με τις Πιερίδες Μούσες ή Λιβηθρίδες. Πέρα από τη μυθολογία, το αρχαιολογικό πάρκο της περιοχής κεντρίζει ιδιαιτέρως το ενδιαφέρον των επισκεπτών. Η αρχαία πόλη λοιπόν, έχει έκταση 15 στρέμματα και εκτείνεται από τη θέση Αλώνια της Σκοτίνας έως την παλαιά Λεπτοκαρυά. Η ακρόπολη των Λειβήθρων περιβάλλεται από τρεις χειμάρρους, οι οποίοι σχηματίζουν την κοινή κοίτη της Ζηλιάνας, την αρχαία Συς. Αν και η ακρόπολη έχει καταστραφεί, η απέραντη ομορφιά του τοπίου μας αποζημιώνει. Ακόμη, το 2017 στο βιωματικό αρχαιολογικό πάρκο των Λειβήθρων τοποθετήθηκε ο πρώτος απτικός χάρτης αρχαιολογικού χώρου ως προς τη διευκόλυνση των τυφλών.
10. Ραψάνη
Η Ραψάνη γεωγραφικά ανήκει στον νομό Λάρισσας και βρίσκεται στου πρόποδες του Κάτω Ολύμπου, αρκετά κοντά στη θάλασσα. Το χωριό έλαβε το όνομα του από την αρβανίτικη λέξη ράψ(ι)α, η οποία σημαίνει μαλακό πέτρωμα. Από τον 15ο έως και τον 19ο αιώνα η Ραψάνη είχε μια ανοδική οικονομική πορεία, ενώ υπήρξε σημαντική βυζαντινή πόλη κατά τον 12ο και 13ο αιώνα. Από τον 20 αιώνα έως σήμερα αποτελεί μία από τις πιο γνωστές παραθεριστικές περιοχές της Θεσσαλίας. Πέρα από το ίδιο το χωριό στη Ραψάνη αξίζει να επισκεφθείτε και το Μουσείο Οίνου και Αμπέλου Ραψάνης, όπου θα δείτε και θα γνωρίσετε όλη την ιστορία και διαδικασία παραγωγής πίσω από το ΠΟΠ κρασί της Ραψάνης.
