Η Γορτυνία, που βρίσκεται στην ορεινή Αρκαδία, αποτελείται από περισσότερα από 50 γραφικά χωριά, γνωστά για την πλούσια ιστορία, την φυσική τους ομορφιά και φυσικά, την αρχιτεκτονική τους! Ας γνωρίσουμε κάποια από τα μεγαλύτερα αλλά και ομορφότερα χωριά της περιοχής, τη Στεμνίτσα, τη Δημητσάνα και την Καρύταινα.
Στεμνίτσα
Η αρχιτεκτονική της
Η Στεμνίτσα, σκαρφαλωμένη στις πλαγιές του Μαινάλου σε υψόμετρο 1.083 μέτρων, αποτελεί έναν από τους πιο γοητευτικούς παραδοσιακούς οικισμούς της Ελλάδας. Βρίσκεται 220 χιλιόμετρα από την Αθήνα και 45 χιλιόμετρα από την Τρίπολη, ενώ ο πληθυσμός της, σύμφωνα με την απογραφή του 2021, φτάνει τους λιγοστούς 312 κατοίκους. Η πρώτη εικόνα της Στεμνίτσας είναι μαγευτική, όπως θα δείτε και στις παρακάτω εικόνες. Ο παραδοσιακός αυτός οικισμός μοιάζει να αιωρείται πάνω από απότομες βουνοπλαγιές, αγκαλιάζοντας το φαράγγι του Λούσιου. Από το 1985, η Στεμνίτσα έχει δικαίως χαρακτηρισθεί ως ιστορικός διατηρητέος οικισμός, χάρη στην αρχιτεκτονική της μοναδικότητα, με τα πετρόχτιστα αρχοντικά, τα γραφικά καλντερίμια, τις παλιές εκκλησίες και τα παραδοσιακά καταστήματα που ξεπροβάλλουν μέσα στο καταπράσινο φυσικό τοπίο! Κατά τη βόλτα σας στα σοκάκια της θα συναντήσετε πέτρινες βρύσες, ανθισμένους κήπους, φροντισμένα περιβόλια και μοναδικές εικόνες που θα σας κόψουν την ανάσα. Θα λεγαμε ότι κάθε γωνιά της Στεμνίτσας κρύβει και από μία έκπληξη, προσφέροντας στον επισκέπτη την απόλυτη ηρεμία και την αίσθηση ότι έχει ταξιδέψει πίσω στον χρόνο.
Τι θα δείτε
Στη Στεμνίτσα θα ανακαλύψετε τον Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου, με τις αυθεντικές τοιχογραφίες του Φώτη Κόντογλου, και την Παναγία Μπαφέρω (12ος αιώνας), μια μονόκλιτη βασιλική με εντυπωσιακή αρχιτεκτονική. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν το Λαογραφικό Μουσείο και η φημισμένη Σχολή Αργυροχρυσοχοΐας. Από τα μοναστήρια, ξεχωρίζει η Μονή Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, καθώς και η Ιερά Μονή Ζωοδόχου Πηγής (15ος αιώνας), χτισμένη σε βραχώδη λόφο, όπου στεγάστηκε η Α’ Πελοποννησιακή Γερουσία το 1821.
Και λίγο ιστορία
Ως τόπος με πλούσια ιστορία, αποτέλεσε την πρώτη πρωτεύουσα της επαναστατημένης Ελλάδας. Στις 26 Μαΐου 1821, εδώ ιδρύθηκε η Α’ Πελοποννησιακή Γερουσία, επισφραγίζοντας τον ρόλο της στον Αγώνα για την Ελευθερία. Παράλληλα, η παράδοσή της στην τέχνη των μετάλλων ανέδειξε εξαιρετικούς τεχνίτες – χρυσοχόους, χαλκωματάδες και σιδηρουργούς – και γέννησε τη φημισμένη Δημόσια Σχολή Αργυροχρυσοχοΐας.
Δημητσάνα
Αρχιτεκτονική και πετρόχτιστα σπίτια
Άλλο ένα μεγάλο και ιδιαίτερα γνωστό χωριό της Γορτυνίας, η Δημητσάνα, γνωστή ως η «αρχόντισσα της Αρκαδίας», είναι ένας παραδοσιακός πετρόχτιστος οικισμός με μεγάλη ιστορική και ηρωική σημασία, όπως και η Στεμνίτσα. Χτισμένη και αυτή αμφιθεατρικά, προσφέρει εκπληκτική θέα και μαγεύει τους επισκέπτες με τα εντυπωσιακά πετρόχτιστα αρχοντικά, τις βυζαντινές εκκλησίες και τα ιστορικά της μνημεία. Κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821, η Δημητσάνα υπήρξε κέντρο του αγώνα, καθώς οι μπαρουτόμυλοί της παρείχαν πυρίτιδα στους αγωνιστές. Η υδροκίνηση, με την εκμετάλλευση των τοπικών νερών, ήταν επίσης σημαντική για την οικονομική ανάπτυξη της περιοχής, με μύλους, νεροτριβές και βυρσοδεψία να ενισχύουν την τοπική βιοτεχνία. Ο ποταμός Λούσιος περνά μέσα και από αυτήν την περιοχή και, επιπλέον, φιλοξενεί πολλά ιστορικά και θρησκευτικά μνημεία, που αξίζουν την επίσκεψή σας!
Τι να δείτε
Η Δημητσάνα και η γύρω περιοχή προσφέρουν πλήθος αξιόλογων αξιοθέατων. Μην παραλείψετε να επισκεφθείτε τη βυζαντινή Μονή Φιλοσόφου, χτισμένη πάνω σε έναν κατακόρυφο βράχο της δυτικής όχθης του ποταμού, καθώς και τη Μονή του Τιμίου Προδρόμου στην απέναντι πλευρά. Στον αρχαιολογικό χώρο της Γόρτυνας θα ανακαλύψετε το ιερό του Ασκληπιού, ενώ οι έξι διασωθέντες μπαρουτόμυλοι αποτελούν μια ζωντανή μαρτυρία της ιστορίας της περιοχής. Επισκεφτείτε επίσης οπωσδήποτε το Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης, το οποίο αναδεικνύει τη σημασία της υδροκίνησης στην τοπική οικονομία. Στην περιοχή βρίσκονται επίσης τα σπίτια του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε’ και του Παλαιών Πατρών Γερμανού, ιστορικά μνημεία της Εκκλησίας. Όσοι αγαπούν τη φύση, θα εντυπωσιαστούν από το φαράγγι του Λούσιου, ιδανικό για rafting και πεζοπορία, το ελατόδασος του Μαινάλου και το χιονοδρομικό κέντρο της Οστρακίνας για χειμερινές δραστηριότητες!
Καρύταινα
Παραδοσιακή αρχιτεκτονική
Και κάπως έτσι, φτάνουμε στο τρίτο μας χωριό, την πανέμορφη Καρύταινα. Η Καρύταινα είναι ένας από τους πιο γραφικούς και ιστορικούς οικισμούς της Αρκαδίας, χτισμένη σε υψόμετρο 580 μέτρων, στην κορυφή ενός λόφου, γύρω από το επιβλητικό μεσαιωνικό κάστρο που δεσπόζει στην περιοχή. Η τοποθεσία αυτή, όπου υπήρχε η αρχαία πόλη Βρένθη, συνδέεται με τη γιγαντομαχία της ελληνικής μυθολογίας. Ο οικισμός, με τα πέτρινα σπίτια του 19ου αιώνα, τα πλακόστρωτα δρομάκια και τις πολλές βυζαντινές εκκλησίες, διατηρεί το μεσαιωνικό του χαρακτήρα. Έχει και αυτή, όπως και τα προηγούμενα δύο χωριά που γνωρίσαμε ανωτέρω, αναγνωριστεί ως παραδοσιακός οικισμός. Το Φράγκικο κάστρο, χτισμένο το 13ο αιώνα από τον Γάλλο ηγεμόνα Γοδεφρείδο ντε Βριγιέρ, αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά φρούρια της Πελοποννήσου και υπήρξε στρατηγικό σημείο τόσο κατά τη διάρκεια της Φραγκοκρατίας όσο και της Τουρκοκρατίας.
Τι να δείτε
Κατά την επίσκεψή σας εκεί αξίζει να δείτε το κάστρο της Καρύταινας που βρίσκεται σε έναν απόκρημνο βράχο και έχει καταπληκτική θέα, τον ναό της Ζωοδόχου Πηγής στην κεντρική πλατεία, την εκκλησία του Αγίου Νικολάου, τον ναό του Αγίου Αθανασίου, το γεφύρι του Αλφειού αλλά του Ατσιχόλου, τους υδρόμυλους και, τέλος, το χιονοδρομικό κέντρο Μαίναλο!