Στα παράλια της Μικράς Ασίας και μόλις 19 χιλιόμετρα από την παραλιακή πόλη Κουσάντασι της Τουρκίας, βρίσκεται μία από τις σημαντικότερες ιωνικές πόλεις της αρχαιότητας. Η Έφεσος είναι από τα σπουδαιότερα και διασημότερα αρχαιολογικά αξιοθέατα της Τουρκίας και εκατομμύρια επισκέπτες από όλο τον κόσμο την επισκέπτονται για να γνωρίσουν από κοντά τα ερείπια αυτής της σπουδαίας πόλης.
Η Έφεσος:
Η Έφεσος ήταν πόλη αφιερωμένη στην Άρτεμη και χτισμένη στα δυτικά παράλια της Μικράς Ασίας. Για να κατασκευαστεί ο ναός προς τιμήν της θεάς, το Αρτεμίσιο, χρειάστηκαν 120 χρόνια και ήταν τόσο σπουδαίος που άνηκε στα εφτά θαύματα του αρχαίου κόσμου. Σήμερα, η καλά διατηρημένη κατάσταση των μνημείων καθιστά την αρχαία Έφεσο ένα από τα καλύτερα μέρη για επίσκεψη στον κόσμο όπου θα έχετε την ευκαιρία να γνωρίσετε μια πόλη της κλασικής εποχής.
Η ιστορία της Εφέσου:
Ο σημερινός αρχαιολογικός χώρος της Εφέσου βρισκόταν κατά την αρχαιότητα πολύ κοντά στη θάλασσα, για αυτό άλλωστε είναι γνωστή και ως «Θαλασσοθέα». Παρ’ ότι οι ανασκαφές έχουν αποδείξει την ύπαρξη ζωής από τη νεολιθική εποχή, η Έφεσος ιδρύθηκε το 10ο αιώνα π.Χ. ως ιωνική αποικία. Οι πρώτοι κάτοικοι αυτής της περιοχής ήταν οι Κάρες και οι Λυδοί που πιθανώς ευθύνονται για την πρώτη κατασκευή του ανοιχτού προς τη θάλασσα οχυρωματικού οικισμού.
Από τον 11ο αιώνα π.Χ. και μετά, εγκαταστάθηκαν Έλληνες της Ιωνίας και ο οικισμός αυτός εξελληνίστηκε. Στους αιώνες που ακολούθησαν, η Έφεσος αποτέλεσε ένα από τα σημαντικότερα οικονομικά και πολιτιστικά κέντρα της Μικράς Ασίας, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην εκπαίδευση των κατοίκων της. Η τοποθεσία της και η στενή της σχέση με χώρες της Ανατολής, συνέβαλαν στην ακμής που συνεχίστηκε μέχρι τη Βυζαντινή εποχή. Ο καταστροφικός σεισμός του 614 αποτέλεσε την αρχή της παρακμής της λόγω της καταστροφής του λιμανιού από τις προσχώσεις του ποταμού Καΰστρου.
Η Έφεσος είχε χάσει εντελώς την αίγλη της όταν το 1425 περνάει οριστικά στα χέρια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Το τέλος αυτής της σπουδαίας πόλης έρχεται τον 15ο αιώνα όταν εγκαταλείφθηκε εντελώς.
Τι πρέπει να δείτε:
Η Έφεσος από μόνη της αποτελεί μία πόλη γεμάτη αρχαιολογικά αξιοθέατα σπουδαίας ιστορικής αξίας και αισθητικής. Περπατώντας την, θα βρείτε σε κάθε γωνιά και από ένα αξιόλογο μνημείο, από τα οποία τα σημαντικότερα είναι τα εξής:
Βιβλιοθήκη του Κέλσου:
Η επιβλητική διώροφη πρόσοψη της Βιβλιοθήκης του Κέλσου είναι το διασημότερο μνημείο της Εφέσου. Η βιβλιοθήκη κτίστηκε μεταξύ 114 και 125 μ.Χ. από τον Τιβέριο Ιούλιο Ακίλα Πολεμαιάνο προς τιμή του πατέρα του, Τιβέριου Ιούλιου Κέλσου Πολεμαιάνου, γερουσιαστή της Ρώμης. Κάτω από τα θεμέλια της βιβλιοθήκης βρίσκεται ο τάφος με τη μαρμάρινη σαρκοφάγο του Κέλσου. Η βιβλιοθήκη ήταν αρχικά τριώροφη, όμως το εσωτερικό της καταστράφηκε έπειτα από το σεισμό και φωτιά που έπιασε κατά τον 3ο αιώνα. Σήμερα, ανήκει στα πιο σημαντικά αξιοθέατα της Τουρκίας και του κόσμου.
Εκκλησία της Παναγιάς:
Μια μεγάλη σε μέλη, οργάνωση και πνευματικότητα Εκκλησία είχε αρχίσει να εξελίσσεται στην Έφεσο από τον 2ο αιώνα, με πρώτον επίσκοπο τον μαθητή του Απόστολου Παύλου, τον Τιμόθεο. Εκεί στέκονται τα ερείπια του πρώτου ναού που αφιερώθηκε στην Παναγία. Το μήκος του οικοδομήματος έφθανε συνολικά περίπου τα 265 μ. και το πλάτος τα 30 μ., ένα επιβλητικό μέγεθος που φανερώνεται ακόμα και σήμερα από τα ερείπια που έχουν διασωθεί. Σε αυτό το ναό, το 431, συνεκλήθη από τον αυτοκράτορα Θεοδόσιο Β΄ τον Μικρό, η Γ΄ Οικουμενική Σύνοδος, γνωστή και ως η Πρώτη της Εφέσου.
Θέατρο Εφέσου:
Το θέατρο της Εφέσου είναι εντυπωσιακό τόσο για το μέγεθος του όσο και για άψογη κατάσταση στην οποία διατηρείται. Κατασκευάστηκε το 274 π.Χ. στην καρδιά ενός υπέροχου φυσικού τοπίου και μπορεί να φιλοξενήσει ως 30.000 θεατές. Σύμφωνα με τον θρύλο, σε αυτό το θέατρο ο Άγιος Παύλος κήρυξε λόγο ενάντια στη λατρεία της Άρτεμης και μίλησε εναντίον της συντεχνίας των αργυροχόων που ήταν υπεύθυνοι για τα ιερά της.
Αρκαδιανό:
Το Αρκαδιανό είναι ένας ωραίος αρχαίος δρόμος που εκτείνεται ανατολικά από το λιμάνι μέχρι το Μεγάλο Θέατρο που βρισκόταν μπροστά σε μια μεγάλη πλατεία. Μπαίνοντας από το λιμάνι, έμποροι και ναυτικοί έφταναν πρώτα σε αυτόν τον δρόμο. Αυτή η υπέροχη λεωφόρος χτίστηκε από τον Αρκαδιανό ο οποίος ήταν ο πρώτος Αυτοκράτορας της Ανατολής. Αυτό που την κάνει ακόμα κα σήμερα εντυπωσιακή είναι οι πύλες και οι κίονες, μερικοί από τους οποίους σώζονται μέχρι τις μέρες μας.
Ναός του Αδριανού:
Ο ναός του Αδριανού είναι ένα από τα καλύτερα διατηρημένα και πιο όμορφα κτίρια της Εφέσου. Χτίστηκε πριν από το 138 μ.Χ. από τον Π. Κουιντίλιο και ήταν αφιερωμένος στον αυτοκράτορα Αδριανό , ο οποίος ήρθε να επισκεφθεί την πόλη από την Αθήνα το 128 μ.Χ.. Μέσα στον ναό του Αδριανού πάνω από την πόρτα, στέκεται μια ανθρώπινη φιγούρα, πιθανώς η Μέδουσα, με στολίδια από φύλλα άκανθου. Οι ζωφόροι που φαίνονται σήμερα είναι αντίγραφα και τα πρωτότυπα εκτίθενται στο Μουσείο της Εφέσου.
Πώς να φτάσετε εκεί:
Πολλοί ταξιδιώτες χρησιμοποιούν το γραφικό χωριό Selçuk (ακριβώς δίπλα στα ερείπια) ως βάση τους, αλλά μπορείτε επίσης εύκολα να την επισκεφτείτε από την κοντινή παραθαλάσσια πόλη Κουσάντασι ή την πόλη της Σμύρνης που απέχει περίπου 56 χιλιόμετρα.
