Taxidevoume Mazi
Τα μοναστήρια των Μετεώρων, που είναι χτισμένα πάνω στους μεγαλειώδης βράχους, είναι σήμερα το δεύτερο πιο σημαντικό μοναστικό συγκρότημα στην Ελλάδα, ύστερα από το Άγιο Όρος. Αυτό το απίστευτο και μοναδικό φυσικό τοπίο, αποτέλεσε πρόσφορο χώρο για τους χριστιανούς ασκητές που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή σε χρονολογία που δεν είναι ακριβώς γνωστή.
Ιστορία των Ιερών Μονών
Το όνομα Μετέωρα αποδίδεται στον κτήτορα της μονής Μεγάλου Μετεώρου, τον Άγιο Αθανάσιο τον Μετεωρίτη, ο οποίος ονόμασε «Μετέωρο» τον Πλατύ Λίθο στον οποίο ανέβηκε πρώτη φορά το 1344. Γενικά η μοναστική ζωή στα Μετέωρα σημείωσε ύφεση στα χρόνια της παρακμής και της πτώσης της βυζαντινής αυτοκρατορίας και της συνακόλουθης οθωμανικής κατάκτησης της Θεσσαλίας το 1393. Τα Μετέωρα, λόγω και της μορφολογίας τους, πρόσφεραν στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας ιδανικό καταφύγιο για το μοναχισμό και διέσωσαν μνημεία του πολιτισμού και έργα της μεταβυζαντινής τέχνης. Στις αρχές του 19ου αιώνα πολλά μοναστήρια λεηλατήθηκαν από το στρατό του Αλή Πασά. Στη δεκαετία του 1920 λαξεύτηκαν κλίμακες και σήραγγες στους βράχους καθιστώντας τις μονές προσβάσιμες από το γειτονικό οροπέδιο κι έτσι η παραδοσιακή μέθοδος επικοινωνίας και ανεφοδιασμού τον μονών με ανεμόσκαλες, σκοινιά, τροχαλίες και καλάθια, σταδιακά εγκαταλείφθηκε.
Επισκέψιμα μοναστήρια
Από τα τριάντα μοναστήρια που υπήρξαν ιστορικά, σήμερα λειτουργούν μόνον έξι, τα οποία από το 1988 περιλαμβάνονται στον κατάλογο μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO.
1. Ιερά Μονή Μεγάλου Μετεώρου
Η Ιερά Μονή Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, ή Μεγάλο Μετέωρο όπως είναι γνωστή, είναι ανδρικό μοναστήρι το οποίο βρίσκεται στο ψηλότερο σημείο των Μετεώρων σε υψόμετρο 534 μέτρων. Είναι το μεγαλύτερο από τα έξι που συνεχίζουν να είναι ενεργά στα Μετέωρα και ιδρύθηκε το 14ο αιώνα από τον Άγιο Αθανάσιο των Μετεώρων. Κοντά στην είσοδο του μοναστηριού θα δείτε τον πύργο του βριζονίου, που στέγαζε το μηχανισμό για το δίχτυ που μετέφερε τους μοναχούς και το κελάρι της μονής (βαγεναρείο), το οποίο σήμερα λειτουργεί ως μουσείο με αντικείμενα καθημερινής χρήσης.
2. Ιερά Μονή Βαρλαάμ
Η Ιερά Μονή Βαρλαάμ ή Μονή των Αγίων Πάντων δημιουργήθηκε στις αρχές του 16ου αιώνα και πήρε το όνομά της από τον ασκητή Βαρλαάμ, ο οποίος εγκαταστάθηκε στον βράχο τον 14ο αιώνα. Είναι ανδρικό μοναστήρι και είναι γνωστή για το σημαντικό αρχείο που διατηρεί. Σημαντική για την ιστορική διαδρομή της μονής υπήρξε η συμβολή του μοναχού Χριστοφόρου, ο οποίος κατά τη διάρκεια του 18ου αιώνα ταξινόμησε το πολύτιμο αρχείο της και αντέγραψε πλήθος ιστορικών κειμένων. Το μοναστήρι χάρη στην οικονομική ευρωστία του διακρίθηκε τόσο στην πνευματική προκοπή, όσο και στη συμμετοχή στους εθνικούς αγώνες ως τα τελευταία χρόνια.
3. Ιερά Μονή Αγίου Στεφάνου
Βρίσκεται στο νότιο άκρο των Μετεώρων, πάνω από την Καλαμπάκα. Η εγκατάσταση των μοναχών στον βράχο του Αγίου Στεφάνου άρχισε στα τέλη του 12ου αιώνα όταν ο ασκητής Ιερεμίας ίδρυσε τη μονή. Η κατασκευή της μονής άρχισε τον 14ο αιώνα, με πρώτο κτήτορα τον Αντώνιο Καντακουζηνό και ολοκληρώθηκε τον 16ο αιώνα. Η μονή πήρε τη σημερινή της μορφή με τα κτίρια που κατασκευάστηκαν τον 18ο και 19ο αιώνα. Από το 1961, στη μονή μονάζει γυναικεία αδελφότητα και η πρόσβαση στη μονή είναι πολύ εύκολη, αφού ένα μικρό πέτρινο γεφύρι συνδέει το σύγχρονο δρόμο με την είσοδο της μονής.
4. Ιερά Μονή Αγίας Τριάδας
Κατά την παράδοση η μονή της Αγίας Τριάδος κτίστηκε το 1488 από ένα μοναχό με το όνομα Δομέτιος. Οι πηγές όμως μαρτυρούν την ύπαρξη της ήδη από το 1362. Στη μονή ανήκουν 124 χειρόγραφα, (φυλάσσονται από το 1953 στη Μονή Αγίου Στεφάνου) μεταξύ των οποίων τα χειρόγραφα των μονών Αναπαυσά και Ρουσάνου. Ο επισκέπτης προκειμένου να φτάσει στη μονή πρέπει να διασχίσει πεζός ένα κατηφορικό μονοπάτι, μέχρι τα ριζά του βράχου και στη συνέχεια να ανεβεί 145 λαξευμένα σκαλοπάτια.
5. Ιερά Μονή Ρουσάνου
Η επωνυμία της μονής Ρουσάνου είναι ανεξακρίβωτη, με πιθανότερη την εκδοχή να οφείλεται στον πρώτο οικιστή του βράχου ή στον κτήτορα του αρχικού ναού. Ο βράχος που αναφέρεται με το όνομα Ρουσάνου κατοικήθηκε από τις αρχές του 16ου αιώνα και σε αυτόν ιδρύθηκε μονή κατά τον 14ο αιώνα. Η γυναικεία μονή βρίσκεται στο δρόμο από το Καστράκι προς τα Μετέωρα ανάμεσα στις μονές Αγίου Νικολάου Αναπαυσά και Βαρλαάμ. Η ανάβαση στη μονή αρχικά γινόταν με ανεμόσκαλα ενώ σήμερα γίνεται με τη βοήθεια κλίμακας και δύο στερεών γεφυρών, οι οποίες κατασκευάστηκαν το 1930 και αντικατέστησαν την παλιότερη ξύλινη γέφυρα που είχε κατασκευαστεί το 1868.
6. Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Αναπαυσά
Η Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Αναπαυσά ξεχωρίζει εξαιτίας του σχεδιασμού της, ο οποίος προσαρμόστηκε στο μικρής έκτασης πλάτωμα στο οποίο έχει κτιστεί, με αλλεπάλληλα πατώματα. Στον κατώτερο όροφο της μονής βρίσκεται το παρεκκλήσι του Αγίου Αντωνίου, του 14ου αιώνα με ίχνη αγιογραφιών, και κρύπτη. Στον από πάνω όροφο βρίσκεται το καθολικό και στον τελευταίο όροφο, όπου βρίσκεται το αρχονταρίκι (παλαιότερα τράπεζα), το οστεοφυλάκιο και το παρεκκλήσι του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου. Το όνομα της ανδρικής μόνης πιθανότατα οφείλεται σε κάποιον ασκητή του 14ου αιώνα ο οποίος ασκήτευσε στον βράχο.
